Gangmakers beginnen in Brasa village

Ashley, één van de gloednieuwe bewoners van Brasa Village, komt gehaast binnen. Ze was de sleutel van haar appartement kwijt. Gelukkig heeft een buurvrouw haar reservesleutel, die ze snel kon komen halen. Laatst was het andersom: een andere buur stond buiten in de regen te verkleumen, en Ashley nodigde haar uit om binnen te komen. Het zijn kleine gebeurtenissen, maar ze typeren precies wat Brasa village wil zijn: een plek waar bewoners zich thuis voelen en elkaar helpen. Daarom gingen begin november de eerste gangmakers van start, onder begeleiding van de organisatie Kollektief Thuis.

Aan de rand van het Brasapark en ten zuiden van de H-buurt in Amsterdam-Zuidoost verrijzen 520 flexwoningen in 13 gebouwen. Brasa village is een nieuw woonproject met een mix van bewoners: bewoners uit de buurt, starters, studenten, jongeren, beoefenaars van maatschappelijke beroepen en statushouders.

Nieuwe start in een vertrouwde wijk

Ashley en Smita kregen afgelopen zomer de sleutel van hun woning. Allebei hebben ze een sterke band met Zuidoost. Smita vertelt: “In Zuidoost heb ik mijn creativiteit kunnen laten bloeien. Dit stadsdeel heeft een speciaal plekje voor mij. Mijn familie woonde hier, dus ik was hier altijd. Mijn droom was als kind al om hier te wonen. Tijdens het hardlopen vorig jaar zag ik de bouw en werd ik nieuwsgierig. Toen zag ik de woningen staan in de DAK-app en ben ik gaan reageren. Dat verbinding hier belangrijk is en het project een duurzaam karakter heeft, maakte me alleen maar enthousiaster.”

Ashley herkent dat gevoel: “Ik woon hier al best wel lang. Juist daarom dacht ik eerst: misschien wil ik eens wat anders na al die tijd. En tegelijkertijd zag ik dit stadsdeel de afgelopen jaren enorm ontwikkelen. Er komen meer plekken voor ontmoeting: het leeft gewoon meer. En ik hou van de natuur, dus de Gaasperplas om de hoek is perfect. Het zou nog wel even duren voordat ik in aanmerking kwam voor een sociale huurwoning, maar door de voorrangsregeling voor bewoners uit de buurt kwam ik hier wel in aanmerking. En toen lukte het opeens!”

Community builders en gangmakers

Oprecht contact met buren

Toen Smita en Ashley reageerden op de woningen in Brasa village, werd hen al de vraag gesteld: ‘’Wil je gangmaker worden?’’ Smita: “Ik wist eerst niet wat ik met de term moest. Ik dacht: wat bedoelen ze met gangmaker? Maar ik wilde wel weten wat het inhield, en dit stadsdeel zit in mijn hart. In deze fase van mijn leven heb ik ook zoiets van: ‘laten we zoveel mogelijk uitwisselen met elkaar, en op een duurzame manier verbinding maken’. In een community moet iedereen een stem kunnen hebben, vind ik. En daar hoort die van mij ook bij. Ik hoop dat ik met mijn openheid anderen kan uitnodigen om hun stem te delen. Wij zijn misschien wel het aanspreekpunt, maar we doen dit met elkaar.’’

Ashley vult aan: “Ik heb culturele maatschappelijke vorming gestudeerd. Daar zit buurtgericht werken in, en dat ligt me wel. Ook toen ik in Denemarken studeerde was ik degene die mensen uit hun kamer trok. Toen heb ik wel geleerd dat verbinding tijd kost. Als iemand drie keer nee zegt voor een borrel, dan vraag je het een vierde keer. Uiteindelijk denkt iemand dan toch: ‘misschien is het wel leuk’. Geduld hoort erbij en kan voor mooie ontmoetingen zorgen die je niet op je werk of in je eigen vriendenkring hebt.” 

Kollektief Thuis: aanjagers van verbinding

Ashley en Smita krijgen ondersteuning van Kollektief Thuis, een organisatie die in verschillende wijken community-building begeleidt. Fleur en Hanneke zijn namens deze organisatie geregeld te vinden in Brasa. Fleur: “Heel vaak wordt gezegd: ‘community moet gebeuren’, maar dan is er geen geld. Hier is er budget, ruimte en aandacht voor bewoners en het vormen van een gemeenschap. Dat maakt echt verschil. Het is zo fijn als je elkaar kent in een buurt.”

Hanneke: “We creëren de randvoorwaarden: een plek waar mensen elkaar kunnen treffen, materialen om iets te organiseren, en mensen zoals Ashley en Smita die het op gang helpen. Uiteindelijk moeten bewoners het zelf dragen.”

Binnenkort openen ze samen een gemeenschappelijke woonkamer aan het Hecht & Sterkhof. Deze nieuwe straat ligt midden in Brasa village. Ashley: “Vloerkleden, plantjes en gezellige verlichting. Dat zijn voor mij drie dingen die niet mogen ontbreken.” Smita vult aan: “En een grote lange tafel, waar je met elkaar kunt zitten, eten of thuiswerken. En verschillende zitjes, zodat het uitnodigt om te blijven hangen.”

Flyeren op de galerij

De gangmakers zijn pas net begonnen. De eerste activiteit die op de agenda staat? Een donderdagmiddagborrel om elkaar te ontmoeten. Ashley: “Iedereen is natuurlijk nog druk met verhuizen, dozen uitpakken, kasten in elkaar zetten. Dus ik dacht dit weekend: ik ga buiten zitten in het zonnetje met een stapeltje flyers. Iedereen die langsliep, kreeg een flyer. Zo maak je toch snel een praatje.”

Hanneke merkt dat dit soort laagdrempelige momenten belangrijk zijn. “Mensen vinden het best spannend om te komen. Maar als ze je gezicht al een keer hebben gezien, is de drempel veel lager.” Fleur noemt community-building een levend proces. “Het is geen afvinklijstje. Je kunt niet zeggen: als we elke maand een activiteit doen, dan is de community gebouwd. Het gaat om aanvoelen wat werkt en waar mensen behoefte aan hebben. Dus na de borrel kijken we verder hoe het was en waar behoefte aan is.”

Een sterk Brasa village

Voor de gangmakers is het vooral belangrijk dat Brasa Village een plek wordt waar mensen elkaar kennen en zich thuis voelen. Smita: “Een sterke buurt is voor mij een plek waar oprecht contact is. Waar veiligheid en plezier samenkomen en waar iedereen rekening met elkaar houdt. Dat is iets wat in beweging blijft, maar het begint bij elkaar groeten en even helpen.”

In Brasa Village wonen veel eenpersoonshuishoudens, bijvoorbeeld met starters en statushouders. Juist die mix maakt het interessant. Smita: “Ik vind de samenstelling heel mooi. De mengeling van mensen die al lang in Zuidoost wonen en mensen die nieuw zijn. En het welkom heten heeft twee kanten: niet alleen organiseren en zeggen ‘kom erbij’, maar ook uitnodigen om zelf ruimte in te nemen. Iemand die gevlucht is uit zijn land, denkt niet na over het organiseren van een spelletjesavond. Maar als ze zien dat het gebeurt, dan kunnen we er wel voor zorgen dat iemand zich uitgenodigd voelt. ”

Hanneke ziet de verbinding ook terug in de manier waarop Brasa Village gebouwd is. “De galerijen zijn open, waardoor mensen elkaar tegenkomen. Daar zijn ook zitjes, en het hout en de kleuren geven de gebouwen een vriendelijke uitstraling. Dat helpt enorm.” De komende maanden groeit de buurt verder. Nieuwe bewoners trekken in, de gedeelde woonkamer wordt ingericht en de gangmakers zetten door met activiteiten. Zoals Smita zegt: “We zijn nog maar net begonnen, maar ik geloof dat we hier iets kunnen bouwen dat blijft. Zelfs als de woningen ooit verdwijnen.”